Montepulciano

Montepulciano is ongedwongen beschaafd en voorziet u van een verleidelijke uitvalsbasis, mocht u in een nabijgelegen vakantiehuis verblijven. De aantrekkingskracht ligt in de zachte mix van renaissancepaleizen en sfeervolle wijnbarretjes gecreëerd om te nippen van de Vino Nobile di Montepulciano. Montepulciano is, zoals alle karakteristieke Toscaanse steden, gebouwd op menselijke schaal, dus ontworpen om te slenteren en te relaxen in een renaissancedecor, met decorstukken op iedere hoek.

Architectonisch is Montepulciano ‘de Parel van de Cinquecento’, gevormd door de Renaissance. De stad is het meesterwerk van Antonio da Sangallo, zoals Pienza toebehoort aan Rossellino. Terwijl Pienza perfect gepland was, heeft Montepulciano zich meer vrij ontwikkeld en heeft zodoende een asymmetrie en spiritualiteit die Pienza enigszins mist. Toch hangt er een sfeer van overvloed over Montepulciano, dat doorschemert in de adelijke paleizen en al even edele wijn. Zelfs de burgers beschouwen zichzelf als superieur, op de één of andere manier als verheven. Maar uiteindelijk is Montepulciano een soepele operator die de ware Toscaanse levensstijl brengt.

Dit schilderachtige heuveldorpje verdient een rustige verkenning, met voldoende tussenstops om de middeleeuwse en renaissance-architectuur echt in je op te nemen en om de beroemde Vino Nobile di Montepulciano wijnen te proeven.

De Piazza Grande is Montepulciano’s flamboyante podium, in al zijn historische pracht. Dit is de hoofdlocatie voor zomerfestivals, openluchtconcerten onder de sterren en zelfs af en toe als decor voor een filmset. Het centrale plein is gelegen op het hoogste punt van de stad, zowel cultureel als geografisch.

Aan de ene kant bevindt zich het 15e-eeuwse Palazzo Comunale (Stadhuis), een miniatuurversie van Palazzo Vecchio in Florence.

Aan de andere kant bevindt zich de indrukwekkende villa van Sangallo, de 16e-eeuwse Palazzo Contucci. Florentijns ontwerp hebben de grote gevels op Piazza Grande vormgegeven, maar vroegere Sienese gotische details kunnen teruggevonden worden in het interieur, de dubbele bogen en de deuren. Beide stijlen weerspiegelen het balanceren van Montepulciano tussen de twee stadsstaten en de uiteindelijke overheersing van Florence. Tussen de twee paleizen staat de Duomo, die een somber, schuurachtig schip huisvest, verlost door een altaarstuk van de Sienese school, de grote drieluik, de Hemelvaart van de Maagd (1401), door Taddeo di Bartolo.

De hoofdstraat van Montepulciano wijzigt zijn naam maar niet zijn karakter op de klim naar de oostelijke rand van de stad. Omlijnt met hoge, groene huizen, is Il Corso waardig en gereserveerd, net als Montepulciano zelf. Onderweg vind je snapshots uit de geschiedenis, van plechtige renaissancehuizen aan het lage gedeelte tot Etruskische artefacten. De Renaissance Palazzo Bucelli, op nummer 73, is versierd met een mozaïek van Etruskische urnen en potten, een herinnering aan de oude oorsprong van de stad. De Corso begint op het Piazza Savonarola, dat wordt bewaakt door een standbeeld van de leeuw van Marzocco, het symbool van de Florentijnse overheersing. De van naam veranderde Corso werd op dat moment Via di Gracciano, Via di Voltaia, Via dell'Opio en Via di Poliziano, voordat het zijn hoogtepunt bereikt op Piazza Grande, het centrum en hoogste punt van de stad.

De 15e-eeuwse Palazzo Comunale (Stadshuis), dat de Piazza Grande domineert, heeft een Florentijnse Michelozzo gevel versierd met Sienese torentransen. Neem na het bewonderen van de travertijngevel de lift en draaitrappen naar de top. De toren, gemodelleerd naar die van Palazzo Vecchio in Florence, overziet de gehele provincie, zowel Val d’Orcia, Monte Amiate en Siena omarmend, met uitzichten reikend tot aan het Trasimeno meer in Umbrië. Het geniet tevens een uitzicht op Piazza Grande, waar ze een gedeelte van de Twilight triologie hebben gefilmd – Montepulciano stond in voor Volterra.


Adres: Comune di Montepulciano, Piazza Grande, 53045 Montepulciano

Tel: +39 0578 7121
Web: www.montepulciano.org/palazzo_comunale_it.html

Montepulciano gaat zowel over wijn als over erfgoed, maar deze wijndynastie combineert beide, vanaf zijn voorouderlijke vesting op het centrale plein. Breng een bezoek aan deze historische plek voor een wijnproeverij en keldertour met een lokale, aristocratische familie. De familie Contucci woont sinds de 11e eeuw in Montepulciano en heeft wijn geproduceerd sinds de Renaissance. Als je gelukt hebt leidt een familielid je rond door het mysterieuze labyrint van tunnels onder het paleis. Afgezien van een begeleidende wijnproeverij van Vino Nobile di Montepulciano, is dit de smaak van het nobele leven in Toscane. Als je fan bent (geworden) van één van de wijnen, maak dan gebruik van de efficiënte verzenddienst die het landgoed aanbiedt.


Adres: Via del Teatro 1, 53045 Montepulciano (SI)

Tel: +39 0578 757006
Web: www.residenzecontucci.it/palazzo-contucci

Net onder de stadsmuren van Montepulciano, aan het einde van een lange lijn cipressen, ligt San Biagio, de renaissancekerk die helemaal opgaat in zijn omgeving. Met dit koepelmeesterwerk, ontworpen door Antonio Sangallo, werd in 1518 gestart. Het is een opvallend gezicht: de honingkleurige travertijn, gecombineerd met een perfecte koepel en een grote zuiverheid aan lijnen. Het luchtige interieur voelt klassiek, dichter bij de geest van het Pantheon in Rome dan een bescheiden Toscaanse kerk. De gewaagde ontwerpvaardigheden van Sangallo rivaliseren die van Bramante, niet alleen in de kerk maar overal in de stad, van elegante steenputten tot portieken.


Adres: Tempio di San Biagio
Via di S. Biagio, 20, 53045 San Biagio SI, Italia

Tel: +39 0577 286300
Web: https://www.tempiosanbiagio.it/

Het is zeer zeker de moeite waard om de wijnroute te verkennen met een lokaal geboekte tour, niet in de laatste plaats omdat het je de verschillende wijngaarden leert waarderen zonder dat je na hoeft te denken over het rijden. Vino Nobile di Montepulciano, een soepele rode wijn met een hint naar violet, werd in 1549 ‘veredeld’ toen de sommelier van Paus Paul III het uitriep tot “een perfecte wijn, een wijn voor heren”. Als de wijn echter te vroeg gedronken wordt, kan de Vino Nobile teleurstellen, dus vertrouw je smaak en denk erover een duurdere, oudere wijn aan te schaffen. Voor het alledaagse drinken kun je de Rosso di Montepulciano overwegen, deze dappere maar betaalbare rode wijn, die goed samengaat met de rustieke, Toscaanse keuken. Om te zien wat de aantrekkingskracht is en om een kijkje te nemen in de plaatselijke cultuur ga je naar de Strada del Vino Nobile di Montepulciano op het centrale plein om hun rondleidingen te bekijken. Deze betrouwbare wijnassociatie biedt trips van een halve dag naar de beste wijngaarden, evenals stadsrondleidingen, bezoeken aan de historische tuinen en aan de thermale kuuroorden.


Adres: Strada del Vino Nobile di Montepulciano, Piazza Grande 7, 53045 Montepulciano

Tel: +39 0578 717484
Web: https://www.stradavinonobile.it/en/wine/

Een ontspannen wandeling is een manier om in de huid van dit prachtige gebied te kruipen en wordt idealiter gedaan onder leiding van een betaalbare, lokale gids uit Montepulciano. Gidsen doen het op de zachte manier en brengen je terug naar de basis met een minibus. Eén van de meest toegankelijke tochten is de 8 kilometer lange rustige, halve dag wandeling van Montepulciano naar het ommuurde gehucht van Montichiello. Uiteraard inclusief een wijnpauze voor een proeverij van Rosso di Montepulciano DOC en Vino Nobile di Montepulciano DOCG – vandaar de handige minibus terug naar huis.

Met een degelijke wandelkaart, genoeg water en een picknicklunch, heb je genoeg reden om te overwegen alleen op pad te gaan, wandelend langs de cipressenlaan en landweggetjes richting Montichiello voor een picknicklunch en vanaf daar door naar Val d’Orcia en Pienza. Deze 13 kilometer lange wandeling kost je ongeveer vier uur naar Pienza. Kortom, lokale kennis houdt in dat een begeleide wandeling waarschijnlijk gedenkwaardiger is.


Adres: Strada del Vino Nobile di Montepulciano, Piazza Grande 7, 53045 Montepulciano

Tel: +39 0578 717484
Web: https://www.stradavinonobile.it/en/sport-and-nature/

Vanuit de mand van een heteluchtballon zijn verpletterende uitzichten gegarandeerd. Het uitzicht laat je wellicht wilde zwijnen zien en geschokte herten, of wijngaarden en dorpjes, kerken en abdijen. Vanaf de plaatselijke luchtballonbasis in Montisi, ten noorden van Montepulciano, eindigt de ballonvaart met zonsopgang met een licht ontbijt, met mousserende wijn. Elke vaart is anders maar je zou de Val d’Orcia moeten zien liggen en misschien zelfs Sant’Anna in Camprena, het Benedictijnse klooster waar ‘The English Patient’ is gefilmd. Enthousiaste gasten kunnen helpen met de inflatie en deflatie van de ballon, en met het verkennen van Montisi na de ballonvaart. Montisi, eens een Cacciaconti fort, beschikt over een uitzicht over twee valleien en heeft aardse herbergen en twee heel kleine Romeinse kerken. Montisi is de belangrijkste opstijgplaats, maar er zijn ook anderen buiten Siena en Cortona. Houd in gedachten dat ballonvaarten alleen mogelijk zijn tussen mei en half oktober.

Kaart coördinaten lanceerplaats Montepulciano: 43.0861,11.7642


Tel: +39 3381462994
Web: www.ballooningintuscany.com

Als waarschijnlijk één van de meest verleidelijke kuuroorden van Toscane is Fonteverde een favoriet toevluchtsoord onder Italiaanse persoonlijkheden die genieten van de ontspannen luxe, rollende heuvels en de schijnbaar afgelegen ligging tussen de glooiende heuvels van Siena. Gelukkig kun je dit alles ook beproeven op een dagelijkse (spa) basis en kun je je onderdompelen in de hete baden terwijl je uitkijkt over een zee van groen. Wat betreft behandelingen is de spa één van de beste in Italië en is even goed in zowel mediterrane als oosterse behandelingen. De landelijke rit is op zichzelf al aangenaam. Een schilderachtige route, de Via della Montagna, die loopt van Montepulciano naar het zuiden, via Sarteano en Cetona, naar het kuuroord van San Casciano dei Bagni. Gelegen op de rand van het dorp is Fonteverde een hedonistisch kuuroord, gecentreerd op een Medicivilla en luxe restaurants in het hart van het resort.


Adres: Fonteverde Spa Resort, 53040 San Casciano dei Bagni
Tel: +39 0578 57241
Web: www.fonteverdespa.com

Het bescheiden, weinig bezochte museum van Montepulciano is gevestigd in een gerenoveerde 14e-eeuwse villa, compleet met charmante binnenplaats, galerij en put. De recente komst van een portret van Caravaggio heeft het museum meer onder de aandacht gebracht. ‘Portret van een Heer’ wordt uitgelegd door middel van een interactieve interpretatie met touchscreen, waarbij bezoekers de details van het schilderij, zijn restauratie en nieuwe toeschrijvingen kunnen verkennen. Tussen de muffe kleine kunst van Siena, Florence en Bologna, springen de Della Robbia terracotta’s eruit, samen met een school van ‘Duccio Madonna en Kind’ en Etruskische werken. Ook is er het origineel van het opvallende Florentijnse leeuwensymbool te zien, waarvan er een kopie op Piazza Savonarola staat.


Adres: Via Ricci 10, 53045 Montepulciano
Tel: +39 0578 717300
Web: www.museocivicomontepulciano.it

Als je in Montepulciano bent, zorg er dan voor dat je de wijn en lokale delicatessen proeft, van heerlijke luxe tot overheerlijke hoofdgerechten. Vino Nobile di Montepulciano, een Sangiovese gebaseerde wijn, vertegenwoordigt de top van de Toscaanse rode wijn. Daarentegen gaat de volwaardige wijn Vino Rosso di Montepulciano goed samen met ‘boeren’-snacks die gezonde fast food zijn geworden voor de niet-boeren. Altijd aanwezig zijn de knapperige bruschetta en crostini, belegd met verse tomaten en knoflook of ondergedompeld in olijfolie of leverspreads. Houd ook je ogen open voor pecorino-flan of panzanella, een typische broodsalade met kruiden, maar ook voor pici al ragu, een huisgemaakte lokale pasta in rundvleessaus. De meeste degelijke bars zullen je cantucci serveren bij de Vin Santo, de typische combinatie van koekjes en dessertwijn.

Voor meer eet- en drinkaanbevelingen in de omgeving zie onze lijst met reisbestemmingen.

Dit liefdevol gerestaureerde café-restaurant in Art Nouveau-stijl is gelegen in het historisch hart van Montepulciano. Fellini was een fan en vergeleek het met een groot mid-Europees café dat niet zou misstaan in Wenen. Het blijft een populaire plek dus het is vaak vol, maar het is zeker de moeite waard om te proberen een tafeltje te krijgen, ook al is het maar voor koffie en cake. De redelijk geprijsde lichte lunches zijn prima, variërend van crostini en vleeswaren tot salades en pittige kip. Neem het uitzicht over Valdichiana in je op vanaf het panoramisch balkon, idealiter met een glas Vino Nobile di Montepulciano in de hand.


Adres: Via di Voltaia nel Corso, 27, 53045 Montepulciano

Tel: +39 0578 758615
Web: www.caffepoliziano.it

Dit gastvrije, rustieke middenklasse hotel is gelegen in het hart van Chiusi en lijkt op een klassiek Toscaanse osteria, met uitpuilende bakstenen en balken. Zoals het de naam betaamt staat groentesoep natuurlijk op het menu, van ribollita tot uiensoep, evenals pastagerechten met rundvleessaus of knoflooktomatensaus. Hoofdgerechten zullen wellicht gefocust zijn op wilde zwijnen en lam, met een uitstekende selectie aan kazen.


Adres: Via Porsenna 21, 53043 Chiusi

Tel: +39 0578 21006
Web: www.lasolitazuppa.it

Deze vriendelijke, zelfverzekerde en centrale plek staat bekend om zijn hartige Toscaanse home cooking, met porties net zo genereus als het personeel zelf. Verrassend genoeg is er ook een menu op basis van vis en één puur voor gehakt en Toscaanse hapjes, alles tegen gemiddelde prijzen. Hoogtepunten zijn de rundvleescarpaccio, de raviolini gevuld met pecorino en de pasta in knoflooktomatensaus (pici all’aglione).


Adres: Via di San Donato 19, 53045 Montepulciano

Tel: +39 0578 756062
Web: www.osteriadelconte.it

Deze gedenkwaardige maar prijzige plek is waar de plaatselijke bevolking naartoe gaat voor een speciale gelegenheid. Het paleis was ooit de thuisbasis van architect Sangallo en ligt pal naast zijn prachtig gepositioneerde kerk van San Biagio. De sfeer in de gewelfde eetzalen is romantisch maar rustiek elegant, met gerechten uit de creatieve Toscaanse keuken met een ondertoon van Franse invloeden. Probeer de artisjoktaart, de lamsrack of wildzwijn gebakken in pruimensaus op een bedje van spinazie (brasato di cinghiale alle prugne sul letto di spinaci).


Adres: Località San Biagio 15, 53045 Montepulciano

Tel: +39 0578 757479
Web: www.lagrottamontepulciano.it

Deze populaire, ruwe herberg, gelegen net buiten het centrale plein, serveert eenvoudige maar smakelijke gerechten zoals enorme steaks of pici (dikke, lokale pasta) met een saus van wildzijn (ragù di cinghiale) of tagliatelle met truffels. Wijn wordt geschonken in een whiskyglas en je rekening wordt misschien op het tafelkleed geschreven. Het is waardevol en plezierig, dus het is de moeite waard om de tafel te delen met anderen. Reserveer een tafel voor de tweede ronde als je een meer ontspannen maaltijd wilt.


Adres: Via del Teatro 22, 53045 Montepulciano

Tel: +39 0578 717086
Web: www.acquacheta.eu

Montepulciano is de plek waar winkelen samensmelt met ontspanning. De meanderende weg van Pienza tot aan Montepulciano is uitgestippeld met ‘vendita diretta’ borden, die je verleiden om pecorino te kopen en wijn van de makers zelf. Er is geen ontsnappen aan wijn, de meest populaire aankoop in de stad, vooral wanneer het doorgaans verbonden is met een relaxte proeverij in uit rots gehakte, gewelfde kelders of in een modieuze wijnbar dat tevens als wijnwinkel fungeert. De meeste grotere wijnmakers kunnen tevens de verzending voor je verzorgen.

Dit goed gerestaureerde, middeleeuwse gebouw ligt vol met wijnen, de meeste uit Toscane. Gesneden uit tufasteen fungeert de aangrenzende wijnbar als een relaxte maar stijlvolle bruschetteria, waar je bijzondere wijnen kunt combineren met lichte snacks. In de zomer staan de tafels verspreid over straat, met een groots uitzicht over Montepulciano.


Adres: Via di Voltaia nel Corso 80, 53045 Montepulciano

Tel: +39 0578 758760
Web: www.enotecaladolcevita.it

Dit is een stijlvolle wijnwinkel/wijnbar waar proeverijen kunnen worden vergezeld met lichte snacks, zoals crostini, kazen en ingelegd vlees. Er is tevens een gewelfde kelder van een restaurant dat eenvoudige, rustieke maaltijden serveert, passend bij de lokale wijnen.
Adres: Via di Gracciano nel Corso 95/Via delle Cantine 13, 53045 Montepulciano

Tel: +39 0578 757016
Web: https://labottegadelnobile.it/

De kronkelende weg van Pienza tot aan heuvelachtig Montepulciano is vanaf kilometers afstand zichtbaar, met huizen geclusterd op de heuvels. Zoals Firenze en Siena, heeft ook Montepulciano een ZTL, een Limited Traffic Zoning system. In feite wordt het verkeer binnen de stadsmuren verbannen, maar je kunt wel parkeren buiten San Biagio, vanwaar het een korte maar steile wandeling naar de stad is. Als alternatief kun je parkeren in één van de parkeerplaatsen aan het oostelijke einde van Montepulciano en vervolgens lopen door de Porta al Prato naar Piazza Savonarola. De meest handige parkeerplaats is op het aangrenzende plein, op Piazza Don Minzoni (alleen gratis in de winter), vanwaar er minibussen (€ 1,-) de heuvel oprijden naar Piazza Grande. Als je te voet bent kun je vanaf Piazza Savonarola de koninklijke Via di Gracciano nel Corso nemen naar het centrale plein. Wanneer je Montepulciano verlaat voor Pienza, vergeet dan niet de Madonna di San Biagio te bekijken, neergestreken op een platform onder de stadsmuren.